Khmer Dictionary: ទ
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary
-
ទ
ព្យញ្ជនៈទី ៣ ក្នុងវគ្គទី ៤ ជាទន្តជៈ មានសំឡេងចេញត្រង់ប្រទល់ធ្មេញ ជាសិថិល-ឃោសៈ; សំ. បា. អ. ថ. ទៈ ផ្សេងគ្នាពីសំឡេង ឌៈ ។
-
ទ
( ន.នាមសព្ទ )
ប្រដាប់ធ្វើដោយឈើ, ឫស្សី ឬដោយស័ង្កសីជាដើម សម្រាប់រង, សម្រាប់បង្ហូរទឹក : ទឹកហូរតាមទ; ផ្ទះភ្លោះ ៥ ខ្នងមានទ ៤ កន្លែង ។ ធ្នារទឹកភ្លៀងដែលធ្លាក់ពីអាកាស : ទនៃទឹកភ្លៀង (បា. ហៅ ឧទកធារ, ជលធារ “ធារទឹក, ទនៃទឹក”) ។ ទ នេះជាសព្ទកំព្រា, ត្រូវសរសេរ ទ-ទឹក (ទនៃទឹក), កុំឲ្យច្រឡំនឹង ភ្លៀងទទឹក, សំពត់ទទឹក ។ ឧទាហរណ៍សម្រាប់ប្រើពាក្យ ទ និង ទរ : ទស័ង្កសីនៅផ្ទះបាយវាធ្លុះលេចទឹក, ខ្ញុំអាល័យតែផ្សារ-ទ ឲ្យជិតឡើងវិញ, ស្រាប់តែឆ្មាមួយចូលទៅក្នុងផ្ទះបាយ ទរត្រីអាំងម៉ែអស់មួយតម្បុត, ម៉ែមិនទរឆ្មា, បែរជាទរខ្ញុំកំពុងផ្សារ-ទ ធ្លុះឯណេះទៅវិញថា ខ្ញុំមិនជួយមើលត្រីអាំងឲ្យផង បណ្ដាលឲ្យឆ្មាទរអស់ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ទរ >ទរ ទៀតផង) ។
-
ទក
( គុ.គុនសព្ទ )
ដែលតាមធម្មតា តែងតែមានមួយគូពីកំណើត, ក៏បែរជាកើតមានតែមួយទៅវិញ : ភ្លុកទក; ដំរីមានភ្លុកទក, គេច្រើនហៅតែ អាទក: អណ្ឌ ទក (អណ្ឌៈបុរស; បើគោឬក្របីជាដើមគេហៅ អណ្ឌៈត្មោល, ព. សា. ថា ពងត្មោល) ។
-
ទកាស័យ
( គុ.គុនសព្ទ )
[ទៈ-កា-សៃ ]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(ទក “ទឹក” + អាសយ “ទីអាស្រ័យ, លំនៅ”) ដែលនៅអាស្រ័យក្នុងទឹក, ដែលមានទឹកជាលំនៅ : ពួកសត្វទកាស័យ គឺត្រី, ឆ្លាម, មករ ជាដើម ។
-
ទក់
( កិ. វិ.កិរិយាវិសេសនៈ ឬ កិរិយាវិសេសន៏, គុ.គុនសព្ទ )
ដែលខ្ទាំខ្ទេចដោយដំ, ដោយទំពា ឬ ដោយអង្កៀមជាដើម : ខ្សែទក់; ដំឲ្យទក់, ប្រើប្រាស់ឲ្យទាល់តែទក់ ។
- ទក់ទាំ ទក់ខ្ទេចខ្ទាំ ។
- ទក់ទី ទក់ខ្ទេចខ្ទី : ពួកក្មេងតូចៗ វានាំគ្នាមករត់លេងក្នុងចម្ការជាន់ទងត្រសក់ស្រូវខ្ញុំទក់ទីអស់ ។
- ទក់ទេញ (ព. ប្រ.) ដែលចេះតែទៅផ្ទះគេឬទីធ្វើការរបស់គេញឹកញយហួសពេក នាំឲ្យជ្រេញចិត្តធុញទ្រាន់ : បើឥតមានការចាំបាច់ទេ, ឯងកុំចេះតែទៅផ្ទះគេទក់ទេញពេក ! ព្រោះនាំឲ្យគេជ្រេញចិត្តធុញទ្រាន់ ឲ្យគេមើលងាយខ្លួនផង ។
-
ទក្ខិណទិស
( ន.នាមសព្ទ )
[ទ័កខិណៈទឹស ]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(ទក្ខិណទិសា) ទិសខាងស្ដាំដៃ គឺទិសខាងត្បូង (ទក្សិណ) ។
-
ទក្ខិណនិកាយ
( ន.នាមសព្ទ )
[ទ័កខិណៈ--]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(ទក្សិណ--) ពួកខាងត្បូង គឺពួកពុទ្ធសាសនិកជនប៉ែកខាងត្បូងមានអ្នកលង្កាទ្វីប, ភូមា, មន ជាដើម រៀងមកដល់កម្ពុជរដ្ឋយើងនេះ ដែលពួកឧត្តរនិកាយកំណត់ហៅ ដើម្បីឲ្យដាច់ពួកដោយឡែកពីគ្នា ក្នុងកាលដែលកើតអធិករណ៍ជាធំ តបន្ទាប់អំពី កាលនៃទុតិយសង្គាយនាមក (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) មហាយាន, ហីនយាន និង ឧត្តរនិកាយ ផង) ។
-
ទក្ខិណបថ
( ន.នាមសព្ទ )
[ទ័កខិណៈបត់]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
ផ្លូវទៅទិសខាងស្ដាំដៃគឺទិសខាងត្បូង ។
-
ទក្ខិណាទាន
( ន.នាមសព្ទ )
[ទ័ក-ខិ--]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(ទក្សិ--) អំណោយដែលទាយកជឿកម្មជឿផលច្បាស់ហើយគេឲ្យ, ឬអំណោយដែលគេឲ្យដល់ទក្ខិណេយ្យបុគ្គល ។
-
ទក្ខិណានុទិស
( ន.នាមសព្ទ )
[ទ័ក-ខិណានុ ទឹស]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
អនុទិស ជាចន្លោះទិសទក្សិណនិងទិសបស្ចិម គឺទិសនិរតី
Headley's Khmer-English Dictionary
-
ទ
[tɔɔ]
- detail »
eighteenth letter of the Cambodian alphabet
-
ទ
( n )
[tɔɔ]
- detail »
drain (pipe), gutter, rainspout
-
ទក
( adj )
[tɔɔk]
- detail »
to be alone, unique, odd, single (of objects that usually come in pairs, such as testicles or tusks)
-
ទកាស័យ
( adj )
[teaʔkaasay]
- detail »
to be aquatic
-
ទក់
( adj )
[tʊək]
- detail »
to be creased, rumpled, wrinkled; smashed, battered, crushed; mangled, chewed-up, worn
-
ទក់
( v )
[tʊək]
- detail »
to wear out, repeat the same thing over and over; to disturb, pester
-
ទក្ខិណ
- detail »
See: ទក្សិណ -
ទក្ខិណទិស
( n )
[teakkʰeʔnaʔtɨh]
- detail »
the south
-
ទក្ខិណាទាន
( n )
[teakkʰeʔnaatien]
- detail »
gift from a devotee; gift to a deserving person
-
ទក្ខិណានុទិស
( n )
[teakkʰeʔnaanuʔtɨh]
- detail »
southwest