Khmer Dictionary: វចនៈ
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary
-
វចនៈ
( ន.នាមសព្ទ )
[វៈចៈន៉ៈ ]
( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(វចន) ពាក្យ, សម្តី ។ ប្រភេទពាក្យប្រាប់ចំនួនតិចច្រើនដែលកំណត់តាមបែបវេយ្យាករណ៍, សម្រាប់ភាសាបាលីមាន ២ យ៉ាងគឺ
- ឯកវចនៈ ប្រាប់ដំណើរថា មានតែមួយ ឬប្រាប់ដំណើរដែលប្រមូលចំនួនច្រើនរួបរួមតែមួយ បើធៀបនឹងភាសាខ្មែរដូចពាក្យថា មហាជន, ប្រជុំជន, ក្រុមយោធា, ក្រុមជំនុំ, ហ្វូងសត្វ ជាដើម;
- ពហុវចនៈ ប្រាប់ចំនួនពីត្រឹមពីរឡើងទៅ, ធៀបនឹងភាសាខ្មែរដូចពាក្យថា សត្វទាំងឡាយ, អស់លោក-អ្នក, អស់ទាំងទ្រព្យរបស់, យើង, យើងខ្ញុំ ជាដើម; សម្រាប់ភាសាសំស្រ្កឹតមាន ៣ យ៉ាង, ពីរយ៉ាងមានឈ្មោះដូចខាងលើដែរ, មួយយ៉ាងថែមទៀត ហៅ ទ្វិវចនៈ ប្រើប្រាប់ចំនួនត្រឹមតែពីរគត់, ឯប៉ែកខាង ពហុវចនៈ ប្រើប្រាប់ចំនួនតាំងពីត្រឹមបីឡើងទៅ; សម្រាប់ភាសាខ្មែរក៏ប្រើអនុលោមតាមភាសាទាំងពីរខាងលើនេះដែរ ប៉ុន្តែមានរបៀបមិនទៀងទាត់ទេ ។
- វ
- ចនករ, --ការ, --ការកៈ, --ការី (វៈចៈន៉ៈ--) អ្នកធ្វើតាមពាក្យ គឺអ្នកយកពាក្យ, អ្នកស្តាប់បង្គាប់ (បើស្រ្តីជា វចនការិកា, --ការិនី) ។
- វចនក្រម (--ក្រំ) លំដាប់ពាក្យ ។
- វចនគារវៈ ឬ --គោរព (វៈចៈន៉ៈគារៈវៈ ឬ --រប់; សំ. វចន + គៅរវ) ការគោរពសម្តី គឺការជឿកាន់តាមពាក្យប្រដៅ ។
- វចនភេទ ការខ្ចាយសម្តី, ដំណើរបែកការលេចឮខ្ចរខ្ចាយ, ដំណើរផ្សេងសម្តីគ្នា។
- វចនមាលា កម្រងពាក្យ ។
- វចនមិត្ត ឬ --មិត្រ (សំ. វចនសហាយ) មិត្រដែលជាគូនិយាយសន្ទនាគ្នា, ដែលចេះនិយាយឲ្យពេញចិត្ត ។
- វចនរចនា (វៈចៈន៉ៈរៈចៈន៉ា) ការរៀបចំឬចងក្រងពាក្យពេចន៍ឲ្យចុះរបៀបត្រឹមត្រូវ ។
- វចនានុរូប (វៈចៈន៉ា--; សំ. បា. < វចន + អនុរូប “តាមសមគួរ”) តាមសមគួរដល់ពាក្យ; ការអនុលោមតាមពាក្យ ។
- វចនាលង្ការ (វៈចៈន៉ាលុ័ង-កា; បា. < វចន + អលង្ការ “គ្រឿងប្រដាប់” គ្រឿងប្រដាប់ពាក្យ គឺសម្តីសម្រាប់ប្រើកែមស៊ែមឲ្យស្រួលស្តាប់; និបាតសព្ទសម្រាប់ប្រើជាគ្រឿងប្រដាប់រំលេចពាក្យឲ្យស្រួលស្តាប់ ។
- វចនាវសាន (វៈចៈន៉ាវៈ--; បា. < វចន + អវសាន “ទីបំផុត, ទីចប់”) ទីបំផុតឬទីបញ្ចប់សម្តី, ចុងពាក្យ, ចុងសម្តី ។ល។
Headley's Khmer-English Dictionary
-
No matching entries found!