Khmer Dictionary: ឯណោះ

Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary Full Text Search

ដឹងក្ដី ( កិ.កិរិយាសព្ទ )
ដឹងសេចក្ដី, ដឹងការណ៍ខុសត្រូវ ។ ច្រើនប្រើជា គុ. ដែលបានដឹងការណ៍ខុសត្រូវក្រែលហើយ : ក្មេងតូចពុំទាន់ដឹងក្ដី; រឿងហ្នឹងកើតមានយូរឆ្នាំហើយតាំងពីខ្ញុំទើបដឹងក្ដីឯណោះ ។
ណាស់សា ( និ.និបាតសព្ទ )
ពាក្យសម្រាប់និយាយបន្ថែមសង្កត់លើពាក្យ ណាស់ ឲ្យរឹងតែខ្លាំងឡើងទៀត : ឮថាកូនអ្នកឯណោះ វាខិលណាស់ទៅហើយ, តែចំណែកខាងកូនខ្ញុំឯណេះ ក៏វារឹតតែខូចណាស់សាទៅទៀត ។ ច្រើននិយាយកាត់ខ្លីៗថា : វាណាស់សាហើយ, ដូចជាណាស់សាពេកហើយ ។
តំបន់ ( ន.នាមសព្ទ )
ទី; ប៉ែកដី; ប៉ែកព្រៃ ជាដើម : ក្នុងតំបន់មួយ, ដីមួយតំបន់; ព្រៃមួយតំបន់ ។ ទីស្ដីការរាជការមួយផ្នែកតូច មានសង្កាត់ប៉ុណ្ណោះៗ មានអ្នករាជការថ្នាក់លេខាធិការស្រុកម្នាក់ ឬនាយរាជតម្រួតម្នាក់ជាមេគ្រប់គ្រង ជាតំណាងអភិបាលស្រុក ក៏ហៅតំបន់ ដែរ : តំបន់អូររាំងឪ (ក្នុងស្រុកកោះសូទិន ខែត្រកំពង់ចាម), តំបន់ត្រាំខ្នារ (ក្នុងស្រុកបាទីខែត្រតាកែវ) ។ល។ មេតំបន់មួយៗ ហៅថា ចៅតំបន់ (កាលពីដើម តំបន់ នេះ អាចឲ្យសរសេរជា ដំបន់ ក៏បាន ប៉ុន្តែឥឡូវនេះត្រូវលែងប្រើ, ត្រូវសរសេរ ដំបន់ ចំពោះតែ វាយមួយដំបងត្រូវដំបន់យ៉ាងធ្ងន់ ឯណោះដោយឡែកទៅវិញ)។
ទី ( ន.នាមសព្ទ )
កន្លែង, តំបន់ : ទីណា ?, ទីនេះ, ទីនុ៎ះ, ទីនោះ, ទីឯណោះ ។ ក្រសួង, មុខងារ : ទីសេនាបតី, ស្ដីទីចាងហ្វាង ។ ទីពឹងអ្នកពំនឹង, អ្នកជួយទំនុកបម្រុង ។ ទីពំនាក់ អ្នកឲ្យពឹងពាក់ ។ ទីស្រឡាញ់ គ្រឿងដែលនាំឲ្យស្រឡាញ់, អ្នកដែលខ្លួនស្រឡាញ់, អ្វីៗដែលខ្លួនស្រឡាញ់ : មនុស្សជាទីស្រឡាញ់, ទ្រព្យជាទីស្រឡាញ់ ។ ទីរឭក ឬ --រលឹក គ្រឿងរឭក, មនុស្សឬគុណជាតិអ្វីមួយ ឬវត្ថុអ្វីដែលគួរនឹកគួររឭកដល់ : យកព្រះរត្នត្រ័យជាទីរឭក; គុណមាតាបិតាជាទីរឭករបស់កូន; របស់នេះខ្ញុំជូនអ្នកទុកគ្រាន់ជាទីរឭក ។ល។
នាមកិរិយា ( ន.នាមសព្ទ ) [នាមៈកិរ៉ិយ៉ា ឬ នាមៈក្រិយ៉ា ]
កិរិយាសព្ទដែលជានាមសព្ទ ឬនាមសព្ទដែលប្រើជាកិរិយាសព្ទផងក៏បាន, ផ្កា ន., ផ្កា កិ.; ផ្លែ ន., ផ្លែ កិ.; ភ្លៀង ន., ភ្លៀង កិ. ឧ : ស្វាយមួយដើមនេះផ្កាច្រើនណាស់, មួយដើមឯណោះក៏កំពុងតែផ្កាច្រើនណាស់ដែរ (កិ.); ឆ្នាំនេះ ស្វាយមានផ្លែច្រើនជាងឆ្នាំទៅមិញ (ន.); មេឃងងឹតរកកល់ភ្លៀង, ភ្លៀងមកហើយ (កិ.); ឆ្នាំនេះមានភ្លៀងច្រើនជាងឆ្នាំមុន (ន.) ។ បើកុំប្រើជានាមកិរិយា ត្រូវប្រើជា កិរិយាសព្ទសុទ្ធ ថា បញ្ចេញផ្កា, បញ្ចេញផ្លែ; មេឃបង្អុរភ្លៀង ឬភ្លៀងធ្លាក់ ដូច្នេះវិញ ។ ពាក្យថា នាមកិរិយា នេះខ្មែរមានតិចដែរទេ ។ ភាសាបាលីក៏មានខ្លះដែរ, ដូចជា បុប្ផំ ផ្កា (ន.), បុប្ផតិ បញ្ចេញផ្កា (កិ.); ផលំ ផ្លែ (ន.), ផលតិ បញ្ចេញផ្លែ (កិ.) ។ល។
នាយ ( សព្វ.សព្វនាម )
ខាងម្ខាងទីទៃពីខាងអាយ, ឯណោះ : ខាងនាយ, ត្រើយនាយ, ស្រុកនាយ, ខ្ញុំនៅឯនាយ... ។ ព. ផ្ទ. អាយ ។
នុ៎ះ ( សព្វ.សព្វនាម )
ហ្នឹង; ពាក្យសម្រាប់និយាយចង្អុលនាមសព្ទដែលនៅឃ្លាតឆ្ងាយច្រើនពីខ្លួនតែមើលទៅឃើញ, ជាពាក្យមានសូរសំឡេងខ្ពស់ស្រួចជាងពាក្យថា នុះ និង នោះ, ដូចពាក្យថា អ្នកណានុ៎ះ ?; អ្នកណាដើរនុ៎ះ ?; នុ៎ះន៏ !; នុ៎ះហើយ; នុ៎ះឯង; នេះផ្ទះរបស់ខ្ញុំ, នុ៎ះផ្ទះរបស់ប្អូនប្រុសខ្ញុំ, ឯណោះផ្ទះបងស្រីខ្ញុំ ។
ន៏ ( និ.និបាតសព្ទ )
ពាក្យរស្សៈ មានសំឡេងខ្លី សម្រាប់ប្រថួនពាក្យនុ៎ះ, ឯណោះ ឲ្យមានដំណើរកាន់តែជាក់ច្បាស់ឡើងទៀត : នុ៎ះន៏ !; ឯណោះន៏ !; ឬប្រើចេញអាការស្រដៀងនឹងឧទានសព្ទក៏បាន : ន៏កើតទៅដែរក៏ ! ។ល។
នេះ ( សព្វ.សព្វនាម ) [និះ]
ពាក្យសម្រាប់បង្ហាញ, សម្រាប់ចង្អុលអ្វីៗ ដែលនៅខាងខ្លួនឲ្យឃើញជាក់ច្បាស់ : សំបុត្រនេះ, អ្នកនេះ, សេចក្ដីនេះ, ហេតុនេះ (ជា អញ្ញត្រសព្ទ) ។ ព. ផ្ទ. ឯណា, ណា, នុះ, នុ៎ះ, នោះ, ឯណោះ ។
ប៉
ក៏គឺតួ ប នុះឯងគ្រាន់តែដាក់ មូសិកទន្ត ( ៉ ) នេះពីលើឲ្យមានសំឡេងតូចឆ្មារបន្ថើរបន្តិចជាង ប ប៉ុណ្ណោះ ។ ក្នុងភាសាសំស្ក្រឹតនិងបាលីមានតែសំឡេង ប៉ អានថា ប៉ៈ គ្មានសំឡេង ប ថា បៈ ទេ, ទោះបីផ្សំជាមួយនឹងព្យញ្ជនៈឯទៀតដែលមានបង្គាប់ឲ្យផ្សំបាន ក៏នៅតែមានសំឡេងថា ប៉ៈ ដែរ ដូចជា ប្ដៈ, ប្យៈ, ប្រៈ, ប្លៈ, ប្សៈ ជាដើម ។ ក្នុងភាសាខ្មែរយើង ទោះបីជាសម្ដីខ្មែរសុទ្ធសាធក្ដី ជាសម្ដីមានប្រភពជាសំស្ក្រឹតឬជាបាលីក្ដី ក៏នៅតែមានសំឡេងជា ប៉ ដូច្នោះឯង វៀរលែងតែពាក្យណាដែលបុព្វបុរសរបស់យើង បាននិយាយប្រើសំឡេង ប៉ ជា ប ខ្លះទៅហើយ នោះយើងក៏ត្រូវតែរក្សាសំឡេងរបស់លោកទុកឲ្យគង់នៅ ពីព្រោះធ្លាប់មាត់ថ្នឹកអស់ទៅហើយ ដូចជា បុគ្គល, បាទា, បិណ្ឌ, បុណ្យ, បុត្រ ជាដើម យើងនឹងនិយាយថា ប៉ុគ្គល,ប៉ាទា, ប៉ិណ្ឌ ប៉ុណ្យ, ប៉ុត្រ ឲ្យខុសពីទម្លាប់នោះទៅវិញក៏ពុំកើតឡើយ ។ លំដាប់មេពាក្យទាំងអស់ក្នុងតួ ប៉ នេះ សុទ្ធតែមានសំឡេងជា ប៉ ទោះអានជា ប៉ ក្ដី ជា ប៉ៈ ក្ដី ឥតមានសំឡេង ប ទេ ឯសំឡេង ប មានក្នុងលំដាប់មេពាក្យខាងតួ ប ឯណោះរួចហើយ ។

Next >>

Headley's Khmer-English Dictionary Full Text Search

No matching entries found!

Headley's Khmer-English Dictionary Subentry Full Text Search

ឯណោះ [ʔae nɑh]
there, over there (often seems to mark a contrast between two statements or ideas and may not be translatable into English)
Eg. ... កាត់ទោសនៅស្រុកខ្មែរដោយផ្អែកលើច្បាប់ខ្មែរ ពិតជាធូរស្រាលដែលប្រទេសខ្លះរហូតដល់ប្រហារជីវិតឯណោះ: to sentence drug dealers in Cambodia according to Cambodian laws is lenient when there are some countries which have the death penalty. See:ឯនោះ
ឯណោះ [ʔae nɑh]
there, over there (ref. to vague, ill-defined location)
ឯនោះ [ʔae nuh]
See:ឯណោះ