Khmer Dictionary: ទុក្ខ
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary Full Text Search
-
កម្សត់
( គុ.គុនសព្ទ, ន.នាមសព្ទ )
មនុស្សក្រ, មនុស្សក្រខ្សត់, មនុស្សក្រីក្រលំបាក : មនុស្សកំសត់ ។ ដែលខ្សត់អត់ឃ្លានមានសុខទុក្ខជាមួយគ្នា : គូកម្សត់, មនុស្សនេះកម្សត់នឹងខ្ញុំណាស់ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) កម្សត់កម្រ) ។
-
កម្សត់កម្រ
( គុ.គុនសព្ទ )
ដែលក្រខ្សត់អត់ឃ្លានរងទុក្ខ, រួមសុខទុក្ខជាមួយគ្នាដោយនៅស្រុកខ្លួន ឬទៅនៅស្រុកដទៃ ទោះនៅយូរក្ដី ឆាប់ក្ដី ឆ្ងាយក្ដី ជិតក្ដី : មនុស្សកម្សត់កម្រនឹងគ្នា, មិត្រកម្សត់កម្រ, ប្រពន្ធកំសត់កម្រ ។
-
កាយ
( ន.នាមសព្ទ )
រូបដែលជាទីប្រជុំអាការ ៣២ មាន សក់, រោម, ក្រចកជាដើម រួមទាំងអស់ហៅថា កាយ ។
- កាយគន្ថៈ (កាយ៉ៈ-គ័ន-ថៈ) ឈ្មោះកិលេសមួយពួកដែលរួបរឹតនូវកាយមានអភិជ្ឈាកាយគន្ថៈ ជាដើម ។
- កាយគតាសតិ ស្មារតីដែលតាំងនៅក្នុងកាយ, សេចក្ដីពិចារណាក្នុងរូបកាយ ។
- កាយប្បស្សទ្ធិ (កា-យ៉ាប់-ប៉័ស-សាត់-ធិ) សេចក្ដីស្ងប់កាយ, សេចក្ដីសុខស្រួលកាយ ។
- កាយប្បសាទ (--ប៉ៈ-សាត) បសាទរបស់កាយ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) បសាទ ផង) ។
- កាយពន្ធន៍ (--ពន់) ចីវរសម្រាប់ចងកាយ គឺវត្ថពន្ធន៍ចង្កេះ ។
- កាយមោនេយ្យៈ សេចក្ដីស្ងៀមនៃកាយ គឺមិនប្រព្រឹត្តទុច្ចរិតដោយកាយ ។
- កាយឫទ្ធិ ឫទ្ធិនៃកាយ ។
- កាយវិកល ការវិកលនៃរាងកាយ, ការខូចពិរាពិការនៃកាយ ។ កាយវិការ ការកម្រើកនៃកាយ, ចលនានៃកាយ ។
- កាយវិញ្ញត្តិ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) កាយវិការ) ។
- កាយវិញ្ញាណ សេចក្ដីដឹងច្បាស់នូវអារម្មណ៍ តាមទ្វារកាយ គឺកាយធាតុនិងផោដ្ឋព្វធាតុដែលមានការប៉ះទង្គិចគ្នានាំឲ្យកើតសេចក្ដីដឹងឡើង ។
- កាយវិវេក សេចក្ដីស្ងប់ស្ងាត់នៃកាយ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) វិវេក) ។
- កាយសម្ផស្ស ការប៉ះពាល់នូវផោដ្ឋព្វារម្មណ៍ដោយកាយ ។
- កាយសុខ សេចក្ដីសុខកាយ ។
- កាយសោចេយ្យៈ សេចក្ដីស្អាតនៃកាយ គឺការមិនប្រព្រឹត្តធ្វើអំពើទុច្ចរិតដោយកាយ ។
- កាយានុបស្សនា ការពិចារណាឃើញរឿយៗ នូវកាយថាជារូបមិនទៀងជាដើម ។
- កាយិកទុក្ខ (កា-យិ-កៈ--) សេចក្ដីលំបាកដែលប្រព្រឹត្តទៅក្នុងកាយ, ទុក្ខខាងរូបកាយ ។
- កាយិកសុខ សេចក្ដីសុខខាងរូបកាយ ។ល។
-
ក្សាន្ត
( គុ.គុនសព្ទ )
[ក្សាន]
ដែលស្ងប់ស្ងាត់ចាកក្ដីទុក្ខ : ក្សាន្តចិត្ត ។
-
ក្លន
( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះរោគសរសៃមួយយ៉ាង ច្រើនធ្វើទុក្ខចុកសៀតរយស្រពន់ជាដើម ។
-
ក្លើ
( ន.នាមសព្ទ )
មិត្រស្និទ្ធទុកចិត្តគ្នាដល់ទីរួមក្ដីសុខទុក្ខជាមួយគ្នា ឬរួមក្ដីមេត្រីដោយឲ្យរបស់អ្វីៗ គ្នាបាន, ដល់ហៅគ្នាអាមឹង, ឯងអញទៅវិញទៅមក ។ បើស្រីនិងស្រីហៅថា “ម្រាក់” វិញ ។
-
កណ្ដុរ
( ន.នាមសព្ទ )
សត្វចតុប្បាទតូចមួយប្រភេទ ក្នុងពួកសត្វមានដោះ ជាសត្វឲ្យទុក្ខដល់មនុស្សដោយហេតុបំផ្លាញ មានកាត់សំពត់អាវជាដើម ។ កណ្ដុរមានច្រើនយ៉ាង មានកណ្ដុរល្មែះ, កណ្ដុរប្រែងជាដើម ។
-
កន្លេង
( គុ.គុនសព្ទ )
សង្រេងចិត្ត, មានទុក្ខធ្ងន់អន្ទះអន្ទែងក្នុងចិត្ត : កើតទុក្ខកន្លេង ។
-
កាម
( ន.នាមសព្ទ )
សេចក្ដីប្រាថ្នា, ចំណង់; ទ្រព្យសម្បត្តិនិងកិលេសដែលសត្វតែងប្រាថ្នា ។ សព្ទនេះប្រើជាបទសមាសបានជាអនេក; បើរៀងពីខាងដើមសព្ទដទៃ អ. ថ.
- កាម៉ៈ ដូចជា កាមគុណ, កាមតណ្ហា ជាដើម ។
- កាមគុណ ដំណើរចំរើននៃសេចក្ដីប្រាថ្នានូវអារម្មណ៍ទាំង ៥ គឺ រូប, សំឡេង, ក្លិន, រស, សម្ផស្ស ។
- កាមច្ឆន្ទៈ (កាម-ម៉ាច់-ឆាន់-ទៈ) សេចក្ដីពេញចិត្តក្នុងកាម ។
- កាមតណ្ហា ចំណង់ចំពោះកាម, សេចក្ដីប្រាថ្នាមិនចេះចប់ក្នុងកាម ។
- កាមទុក្ខ សេចក្ដីលំបាកក្នុងកាម, ទុក្ខដែលកើតឡីងព្រោះកាម ។
- កាមបង្កៈ (--ប៉័ង-កៈ) ភក់គឺកាម ឬកាមដូចជាភក់ ។
- កាមបរិឡាហៈ (--ប៉ៈ-រិ-ឡា-ហៈ) សេចក្ដីក្ដៅក្រហាយ, រោលរាល, អន្ទះអន្ទែងព្រោះកាម ។
- កាមភព ភពគឺកាម ឬភពដែលប្រកបដោយកាមគុណទាំង ៥ , បានដល់ភព ១១ គឺទេវលោក ៦, មនុស្សលោក ១, អបាយភូមិ ៤ ។
- កាមភោគិសេយ្យា (--សៃ-យ៉ា) ដំណេករបស់បុគ្គលអ្នកបរិភោគកាម (អ្នកបរិភោគកាមច្រើនដេកផ្អៀងទៅខាងឆ្វេង) តាមអដ្ឋកថា សុត្តន្តបិដក ។ កាមភោគី អ្នកបរិភោគកាម ។ ឥត្ថី.
- កាមភោគិនី ។ កាមយោគ សេចក្ដីប្រកប ឬព្យាយាមក្នុងកាម ។
- កាមរាគ តម្រេកក្នុងកាម ។ កាមរាគានុស័យ កិលេសយ៉ាងល្អិត ដែលដិតត្រាំប្រចាំនៅក្នុងសន្ដាន គឺកាមរាគ ។ កាមរោគ រោគកើតឡើងព្រោះកាម ។
- កាមវិតក្ក (--វិ-តាក់-កៈ) សេចក្ដីត្រិះរិះក្នុងកាម ។ កាមវិយោគ ការព្រាត់ប្រាស់និរាសចាកកាម ។
- កាមសិនេហៈ ឬ កាមស្នេហា សេចក្ដីស្រឡាញ់ជក់ជាប់ស្អិតក្នុងកាម ។
- កាមសុខ សុខក្នុងកាម ឬសេចក្ដីសប្បាយដែលកើតឡើងអំពីកាម ។
- កាមសុខល្លិកានុយោគ ការប្រកបរឿយៗ ក្នុងកាមសុខ, ការប្រព្រឹត្តជាប់ចិត្តចំពោះកាមសុខ ។
- កាមាទីនវៈ (--ម៉ា-ទី-នៈ-វៈ) ឬ - កាមាទីនព (--នប់) ទោសនៃកាម, ទោសដែលកើតអំពីកាម ។
- កាមារម្មណ៍ អារម្មណ៍គឺកាម ៦ យ៉ាង មានរូបារម្មណ៍ជាដើម ។
- កាមាវចរ ឈ្មោះឋានសួគ៌ ៦ ជាន់ ឬឈ្មោះចិត្តដែលត្រាច់ទៅក្នុងកាមភព ឬដែលចុះស៊ប់កាន់កាមភព ។
- កាមាសវៈ (--សៈ-វ៉ៈ) អាសវៈគឺកាម ។
- កាមុបាទាន (-ប៉ា-) សេចក្ដីប្រកាន់មាំក្នុងកាម ។
- កាមុម្មត្តកៈ (កាម៉ុម-ម៉ាត់-តៈ-កៈ) អ្នកឆ្កួតព្រោះកាម ឬដែលឆ្កួត, ដែលវក់ក្នុងកាម ។ កាមេសនា ការស្វែងរកកាម ។
- កាមោឃៈ (--ឃៈ) អន្លង់គឺកាម ឬ កាមដូចជាអន្លង់ ។ល។
-
ខន្តី
( ន.នាមសព្ទ )
(ខន្តិ; ក្សាន្តិ) អំណត់អត់ឱន, សេចក្ដីអត់ធន់, អត់ទ្រាំនូវកំហឹងនិងសេចក្ដីទុក្ខកង្វល់ជាដើម ។
Headley's Khmer-English Dictionary Full Text Search
-
ទុក្ខ
( n )
[tuk, tukkʰaʔ]
- detail »
suffering, pain; grief, sadness, sorrow
Headley's Khmer-English Dictionary Subentry Full Text Search
-
កើតទុក្ខ
[kaət tuk]
to suffer, mourn, grieve; to worry, have troubles; to be sad
-
ចេតសិកទុក្ខ
[ceɛtaʔsek tuk]
mental suffering
-
ជរាទុក្ខ
[ceaʔrie tuk]
infirmity of old age, suffering of old age
-
ជាតិទុក្ខ
[ciet tuk]
suffering as a result of physical existence
-
ដឹងទុក្ខដឹងសុខ
[dəŋ tuk dəŋ sok]
to be understanding, aware of another person's feelings
-
ដោះទុក្ខ
[dɑh tuk]
to relieve from pain or worries
-
ទុក្ខប្បទាន
[tuk -----]
the transfer of suffering from one individual to another
-
ទុក្ខប្បហាន
[tuk -----]
the abandoning of all suffering, dismissal of worries from one's mind
-
ទុក្ខរីងរៃ
[tuk riiŋ rey]
suffering terribly, in great distress
-
ទុក្ខវេទនា
[tuk veeteaʔnie]
suffering, misery, pain, sadness, worries, grief, sorrow, misfortune (esp. suffering caused by human actions)