Khmer Dictionary: ឆ្នាំ

Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary Full Text Search

កាល ( ន.នាមសព្ទ )
គ្រា, ពេល, សម័យ : កាលនោះ, កាលពីឆ្នាំមុន, កាលដែលខ្ញុំធ្វើការ ។
- កាលបរិច្ឆេទ (កាលៈ--) ន. (បា.) ការកំណត់ពេល, ការកម្រិតនៃថ្ងៃខែឆ្នាំ ។
- កាលវិបត្តិ (--វិបាត់) ការប្រែប្រួលនៃកាល, ការខូចវេលា, ដំណើរខុសកាល ។ ព. ផ្ទ. កាលសម្បត្តិ ។
- កាលវិភាគ ការចែកកាល, ការបែងចែកវេលា ដើម្បីធ្វើការងារឲ្យបានស្រួល, ការចែកមុខការទៅតាមកាលវេលា ។
- កាលសម្បត្តិ ការសមប្រកបដោយកាល, ការត្រូវទំនងតាមវេលា, ដំណើរដែលត្រូវតាមកាលសម័យ ។ ព. ផ្ទ. កាលវិបត្តិ ។
- កាលានុកាល កាលតាមលំដាប់កាល, មួយដងមួយកាល ។
កើន ( កិ.កិរិយាសព្ទ, គុ.គុនសព្ទ )
ដែលមានសេចក្ដីចម្រើនឡើងលើសចំនួនដើម : រកស៊ីមួយឆ្នាំកើនបន្តិច គឺរកស៊ីមួយឆ្នាំបានចម្រើនឡើងបន្តិច ។
ក្នុង ( អា. និ.អាយតនិបាត )
កំលុង, រវាងមានល័ក្ខខ័ណ្ឌ, ក្នុងថ្ងៃនេះ, ក្នុងឆ្នាំនេះ, ក្នុងស្រុក, ក្នុងភូមិ, ក្នុងផ្ទះ ។ល។ (ព. ផ្ទ. ក្រៅ) ។
កណ្ដៀវ ( ន.នាមសព្ទ )
ប្រដាប់ធ្វើដោយដែកមានផ្លែខុប សម្រាប់ច្រូតស្រូវ, ច្រូតស្មៅជាដើម ។ ឆ្នាំដែលធ្វើស្រូវមិនបាន អ្នកស្រែតែងនិយាយថា : ឆ្នាំនេះ កណ្ដៀវសោយរាជ្យហើយ គឺកណ្ដៀវនៅស្រណុកគ្មានអ្វីនឹងច្រូត ។
កន្លង ( កិ.កិរិយាសព្ទ )
រំលង, រំលងហួសទៅហើយ : កន្លងខ្សែ, កាល, ឬ ឆ្នាំកន្លងទៅហើយ ។ ជួនកាលប្រើជា កិ. វិ. : ដើរកន្លង, លោតកន្លង, គឺដើរឬលោតរំលង ។
កុរ ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះឆ្នាំទី ១២ (ជ្រូក) ។
កំណើត ( ន.នាមសព្ទ )
ជាតិ, ដំណើរដែលកើត; កាលវេលាដែលកើត; ទីតំបន់ដែលកើត : ចាប់កំណើត, ឆ្នាំកំណើត, ស្រុកកំណើត ។
- មនុស្សឥតកំណើត គឺមនុស្សមិនមានសេចក្ដីចម្រើន ដោយប្រយោជន៍គ្រប់យ៉ាង : អាឥតកំណើត ! (ព. ទ្រ. ម.) ។
ក្រមុំ ( ន.នាមសព្ទ ) [-ម៉ុម ]
ស្រីមានអាយុ ១៥ ឬ ១៦ ឆ្នាំគ្រប់ការ កំណត់ឲ្យមានប្ដីបាន; បើវាត-សព្ទនេះឲ្យទូលាយទៅទៀត គឺស្រីណាមិនដែលមានប្ដី ទោះអាយុហួសពី ១៦ ឆ្នាំទៅ ទល់នឹង ៥០ ឆ្នាំ ក្ដី គេហៅថា “
- ចាស់ក្រមុំ”, ជួនកាលយកពាក្យសៀមមកហៅថា “
- សាវកែ” វិញ, ប្រែថា “ក្រមុំចាស់” (មើលពាក្យ សាវកែ ទៀតផង) ។
ក្រេជែន ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះលទ្ធិសាសនាកើតនៅក្រុង បេថ្លេអេម (Bethleem) ប្រទេសប៉ាឡេស្ទីន (Palestine) ក្នុងរវាងពុទ្ធសករាជ ៥៤៤ (ឆ្នាំ រកា ត្រីស័ក) ។ សព្វថ្ងៃហៅសាសនាយេស៊ូគ្រិស្ត ។
ខាល ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះឆ្នាំទី ៣ គឺឆ្នាំខ្លា ។

Next >>

Headley's Khmer-English Dictionary Full Text Search

ឆ្នាំ ( n ) [cnam] - detail »
year (In the Cambodian lunar cycle of 12 years each year is named in the followed order : 1. ឆ្នាំជូត Year of the Mouse; 2. ឆ្នាំឆ្លូវ Year of the Ox; 3. ឆ្នាំខាល Year of the Tiger; 4. ឆ្នាំថោះ Year of the Rabbit; 5. ឆ្នាំរោង Year of the Dragon; 6. ឆ្នាំម្សាញ់ Year of the Serpent; 7. ឆ្នាំមមី Year of the Horse; 8. ឆ្នាំមមែ Year of the Goat; 9. ឆ្នាំវក Year of the Monkey; 10. ឆ្នាំរកា Year of the Cock; 11. ឆ្នាំច Year of the Dog; 12. ឆ្នាំកុរ Year of the Pig)
មារយាទ ( n ) [mieyiet] - detail »
character, behavior, conduct, manner; rule, control
Eg. លោកស៊ឺនសានថាដើម្បីឲ្យរាស្ត្របោះឆ្នោត បានរាស្ត្រហ្នឹងត្រូវមានលិខិតបញ្ជាក់ត្រឹមត្រូវថាមានសញ្ជាតិជាខ្មែរកើតនៅស្រុកខ្មែរ មានគំនិតមារយាទល្អត្រឹមត្រូវ មានអាយុយ៉ាងតិច ១៨ ឆ្នាំ : Mr. Son Sann says that in order for the people to vote, they must have documents proving that they are Cambodian citizens, that they were born in Cambodia, that they have good character, and that they are at least 18.
អង្សា [ʔɑŋsaa] - detail »
or អង្សាកំណើត n the weekday which corresponds to the year of the 12 year cycle in which a person was born, e.g. ឆ្នាំជូត, ឆ្នាំមមែ ; ឆ្នាំឆ្លូវ, វក ; ឆ្នាំខាល, រកា អង្សាអង្គារ; ឆ្នាំថោះ, ច អង្សាពុធ ; ឆ្នាំរោង, កុរ អង្សាព្រហស្បតិ៍; ឆ្នាំម្សាញ់ អង្សាសុក្រ ; ឆ្នាំមមី អង្សាសៅរ៍ (The col. var. is អន្សា )
See:អង្សាចន្ទ្រ
Reference: អង្សា

Headley's Khmer-English Dictionary Subentry Full Text Search

ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំមុននេះ [knoŋ ponmaan cnam -----]
several years ago
ក្នុងរវាង ៥ ឆ្នាំ
over the span of five years, in 5 years, for (a period of) 5 years
ក្នុងអំលុងដប់ឆ្នាំ [knoŋ ----- dɑp cnam]
over a period of 10 years, for 10 years
ចូលឆ្នាំ [cool cnam]
new year
ឆ្នាំចន្ទគតិ [cnam can keaʔteʔ]
lunar year
ឆ្នាំដប់ខ្សែ [cnam dɑp ksae]
century
ឆ្នាំទៅ [cnam tɨv~toh]
last year
ឆ្នាំទៅមិញ [cnam tɨv~toh mɨɲ]
last year
ឆ្នាំក្រោយ [cnam kraoy]
next year
ឆ្នាំខាងមុខ [cnam kʰaaŋ muk]
next year

Next 10 entries »