Khmer Dictionary: គ្រប់គ្រាន់

Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary Full Text Search

ថួន ( កិ.កិរិយាសព្ទ )
ល្មម, គ្រប់, គ្រប់គ្រាន់, គួរដល់ : ខ្ញុំឲ្យប្រាក់ ៥ រៀល ប៉ុណ្ណឹង មិនធួននឹងកម្លាំងដែលគាត់ជួយធ្វើការឲ្យខ្ញុំនោះទេ ។
និស្សយមុត្តកៈ ( ន.នាមសព្ទ ) [និស-សៈយ៉ៈ មុត-តៈកៈ ]
(មុត្តក) ភិក្ខុដែលមានវស្សាតាំងពី ៥ ឡើងទៅ ហើយចេះវិន័យ មានសេចក្ដីអៀនខ្មាសគ្រប់គ្រាន់ អាចផុតចាកនិស្ស័យរបស់ឧបជ្ឈាយ៍ឬអាចារ្យបាន គឺអាចនៅតាមទំនើងខ្លួនបាន (ព. វិ. ពុ.) ។
នីតិ ( ន.នាមសព្ទ ) [នី-តិ ]
ច្បាប់; ឧបាយជាគ្រឿងណែនាំ; បែបផែន; ទំនឹមទំនៀម, ប្រពៃណី ។
- នីតិកម្ម (--កាំ) ការធ្វើច្បាប់, សិទ្ធិតែងច្បាប់, អង្គច្បាប់ សម្រាប់រដ្ឋនីមួយៗ ។
- នីតិកាល កាលរបស់នីតិ, រយៈកាលរបស់សភាអ្នកតែងតាំងច្បាប់ : នីតិកាលនៃសភាទាំងពីរ មានកំណត់តែត្រឹម ៤ ឆ្នាំ ។
- នីតិកោសល (--សល់) អ្នកឈ្លាសក្នុងច្បាប់, ដែលវាងវៃខាងច្បាប់ ។
- នីតិក្រម លំដាប់នៃច្បាប់; ទម្រង់ការរបស់ច្បាប់ គឺរបៀបដែលចៅក្រមត្រូវធ្វើក្នុងការអង្កេតពិនិត្យសាកសួរពីបទល្មើសផ្សេងៗ ។
- នីតិនិយម ការកំណត់យកតាមច្បាប់, សេចក្ដីស្មោះត្រង់ចំពោះច្បាប់រាជការសម្រាប់រដ្ឋ ។
- នីតិប្បញ្ញត្តិ (--តិប-បាញ់-ញ៉ាត់) បញ្ញត្តិរបស់ច្បាប់, ការតែងតាំងច្បាប់, ការបង្គាប់ឲ្យធ្វើតាមច្បាប់ : នីតិប្បញ្ញត្តិជាភារៈរបស់សភា ។
- នីតិបុគ្គល អ្នករៀបរៀងច្បាប់, អ្នកតែងតាំងច្បាប់ ។
- នីតិប្រតិបត្តិ (--ប្រៈតិបាត់) ការប្រតិបត្តិតាមច្បាប់, សេចក្ដីគោរពច្បាប់ ។
- នីតិសម្បទា (---សាំ-ប៉ៈ--) ការដល់ព្រម, សមប្រកប, បរិបូណ៌ដោយច្បាប់, ការមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់តាមផ្លូវច្បាប់ ។ នីតិសាស្ត្រ គម្ពីរឬក្បួនខ្នាតស្ដីពីច្បាប់ ។ល។
គ្រាន់គ្រប់ ( កិ. វិ.កិរិយាវិសេសនៈ ឬ កិរិយាវិសេសន៏ )
បរិបូណ៌, ធួន : ចែករបស់ឲ្យបានគ្រាន់គ្រប់គ្នាហើយ ។
ប្រកាសនីយបត្រ ( ន.នាមសព្ទ ) [--សៈនីយៈប័ត ]
(ប្រកាឝនីយ + បត្រ; បកាសនីយ “ដែលគួរសម្ដែង” + បត្ត “ស្លឹក, ក្រដាស”) សំបុត្រសម្ដែងគុណសម្បត្តិរបស់បុគ្គលអ្នកមានចំណេះវិជ្ជាអ្វីមួយគ្រប់គ្រាន់ គួរដល់កិច្ចការហើយ (សញ្ញាបត្រ) ។
ប្រយោគ ( ន.នាមសព្ទ ) [ប្រយោក ]
(បយោគ) ការប្រកប, ការប្រកបព្យាយាម, អាការសម្រាប់ប្រកបតាមទំនង ។ ដំណើរពាក្យដែលមានសេចក្ដីគ្រប់គ្រាន់មួយសង្កាត់ៗ : សេចក្ដី ១ ប្រយោគ ។
- ជើងប្រយោគ របៀបពាក្យដែលរៀបរៀងតាមមុនតាមក្រោយនៃភាសានីមួយៗ ។
- ដេញប្រយោគ ប្រឡងឲ្យឃើញកម្លាំងចំណេះវិជ្ជាដើម្បីឲ្យបានទទួលសញ្ញាបត្រឬទទួលមុខការអ្វីមួយ ។
- ប្រែលោតប្រយោគ ប្រែភាសាណាមួយ លោតចុះលោតឡើងតាមរបៀបជើងប្រយោគ សម្រួលតាមលំនាំសេចក្ដីនៃភាសារបស់ខ្លួន ។
- មេប្រយោគ ក្រុមសន្និបាតអ្នកត្រួតត្រាពិនិត្យការប្រឡង ។ល។ កិ. (អ. ថ. ប្រយ៉ោក) ប្រកបចិត្តឲ្យឱនទៅរកសេចក្ដីសង្វេគគិតរំពឹងដល់រូបកាយ : ឱ ពុទ្ធោ ពុទ្ធោ ! ឈឺដុនដាបម្ល៉េះ ហើយនៅតែសើចលេងសប្បាយមិនប្រយោគរូប !
បូរណភាព ( ន.នាមសព្ទ ) [ប៉ូរ៉ៈណៈ-- ]
(--ភាវ) ភាពពេញគ្រប់គ្រាន់, ការពេញឥតខ្វះកន្លះ ។
ពេញ ( កិ.កិរិយាសព្ទ )
ធ្វើឲ្យដល់ចំនួន ។ ច្រើនតែប្រើជា គុ. ឬ កិ. វិ. ដែលដល់ចំនួន, ដល់មាត់, ដល់កណ្ដាប់មាត់, បរិបូណ៌, គ្រប់គ្រាន់, មានសព្វអន្លើ, ឥតមានសល់ចន្លោះមិនខ្វះខាត : ទឹកពេញពាង, អង្ករពេញតៅ, ឆ្អែតពេញពោះ; មនុស្សអង្គុយពេញរោង ។
- ពេញការ ដែលបានការ, ដែលដល់កំណត់ធ្វើការកើត : មនុស្សពេញការ ។
- ពេញកម្លាំង ដែលប្រឹងឥតសំចៃកម្លាំង : ធ្វើការពេញកម្លាំង ។
- ពេញកំលោះ, ពេញក្រមុំ ដែលមានវ័យកំលោះ, ក្រមុំ ពេញទី ។
- ពេញចិត្ត គាប់ចិត្ត, ស្ម័គ្រចិត្ត ។
- ពេញចំហ បើកអស់មិនលាក់មិនសំចៃ : លេងពេញចំហ, បើកពេញចំហ ។
- ពេញជំទង់ ដែលមានវ័យជំទង់ពេញទី ។
- ពេញជំហរ អស់ជំហរ ។
- ពេញដៃ ពេញកម្លាំងដៃ : អស់យ៉ាង, ឥតសំចៃ, ឥតញញើត : លេងឲ្យពេញដៃ ។
- ពេញដៃពេញជើង ពេញកម្លាំងដៃជើង ។
- ពេញទី ដល់ទី, ដល់កំណត់ ។
- ពេញទំហឹង អស់ទំហឹង គឺប្រហែលនឹងរត់ហត់ហ៊ឹងត្រចៀក ។
- ពេញបន្ទុក ដល់បន្ទុក ។
- ពេញធឹង (ព.សា.) ពេញលក្ខណៈ, ពេញសមត្ថភាព, ពេញទី (ប្រើតាមទម្លាប់ដោយស្រុក) ។
- ពេញបូណ៌មី តិថីដែលមានព្រះចន្ទ្រពេញវង់, ថ្ងៃ ១៥ កើត ។
- ពេញមាត់ ស៊ប់មាត់ឥតកោតញញើត : ស្ដីថាពេញមាត់ ។
- ពេញរង្វាស់ ពេញដូចគេវាល់, គ្រប់គ្រាន់ : ធ្វើការពេញរង្វាល់ ។
- ពេញរបុង គ្រប់គ្រាន់, ដល់ខ្នាត : ធ្វើការពេញរបុង ។
- ពេញលេញ
- ពេញកម្លាំង, គ្រប់គ្រាន់, បរិបូណ៌; ពេញសាច់, ពេញសាច់ពេញឈាម : ធ្វើការពេញលេញ, រកស៊ីពេញលេញ, មានសាច់ពេញលេញ ។
- ពេញសន្ធឹក មានសូរសន្ធឹកខ្លាំងក្រៃ; លើសលន់, ក្រៃពេក, សន្ធឹកសន្ធាប់ : លេងឲ្យពេញសន្ធឹក ។ល។
យាបនមត្ត ( ន.នាមសព្ទ ) [យាប៉ៈន៉ៈម៉ាត់ ]
(យាបនមាត្រ) អាហារសម្រាប់ញ៉ាំជីវិតឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ គឺស្បៀងសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត : ចេតបុត្រព្រានព្រៃនិយាយប្រាស្រ័យថា ហៃតាព្រឹទ្ធាចារ្យអ្ហើយ ចូរតាជីយកសាច់ ឆ្អើរនិងទឹកឃ្មុំនេះទៅ គ្រាន់ជាយាបនមត្តតាមផ្លូវចុះ (ម. កណ្ឌចូឡពន) ។ ខ្មែរក្នុងសម័យពីដើមប្រើពាក្យ យាបនមត្ត នេះឃ្លាតក្លាយជា យាបរមត្ត ក៏មាន ដោយពុំយល់អត្ថន័យរបស់បាលីនេះ ។ យើងអាចប្រើពាក្យ យាបនមត្ត នេះថា ស្រូវអង្ករល្ងសណ្តែកជាដើមថាជា យាបនមត្ត ក្នុងគ្រួសារក៏បាន : ឆ្នាំនេះ គ្រួសារខ្ញុំមានយាបនមត្តគ្រប់គ្រាន់ មិនខ្វះខាតខ្លះដូចឆ្នាំទៅមិញទេ ។ ប្រើជា គុ. ផងក៏បាន “ដែលល្មមចម្អែតអាត្មាបាន, ដែលល្មមមួយចម្អែត” ។
វត្ថុ ( ន.នាមសព្ទ ) [វ័ត-ថុ]
(វស្តុ, សំ. ក្ល. ពស្តុ; ប្រើឃ្លាតក្លាយមកជា ភ័ស្តុ) របស់ជាទីតាំង; លំនៅ; ទី; ទីដី; ចម្ការ; ទ្រព្យ; អីវ៉ាន់; រឿង; រឿងនិទាន; ហេតុ; ដើមហេតុ; ដំណើរសេចក្ដី; ខ្លឹម, ខ្លឹមសារ; គុណសម្បត្តិ; ព្រះរត្នត្រ័យ ។ល។ : ខ្ញុំមកដៃទទេ ឥតមានវត្ថុអ្វីផ្ញើអ្នកទេ ! ។
- វត្ថុកាម សេចក្ដីប្រាថ្នាឬចំណង់ចំពោះត្រង់វត្ថុដែលនាំចិត្តឲ្យរីករាយ ។
- វត្ថុទេវតា ទេវតាដែលអាស្រ័យនៅនាផ្ទះលំនៅ ឬនៅទីដីចម្ការច្បារដំណាំរបស់មនុស្ស ។
- វត្ថុនិយម (--យំ) ការកំណត់ធម្មតារបស់វត្ថុ; សេចក្ដីកំណត់តាមហេតុ ។
- វត្ថុសម្បទា (--ស័ម-ប៉ៈ--) ការគ្រប់គ្រាន់ដោយគុណសម្បត្តិ ។
- វត្ថុស្វាធ្យាយ ការរៀនទន្ទេញចំណាំឲ្យស្គាល់វត្ថុផ្សេងៗ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ស្វាធ្យាយ ផង) ។ល។

Next >>

Headley's Khmer-English Dictionary Full Text Search

No matching entries found!

Headley's Khmer-English Dictionary Subentry Full Text Search

គ្រប់គ្រាន់ [krup kroan]
to be enough, sufficient, plentiful; satisfactory
គ្រាន់គ្រប់ [kroan krup]
See:គ្រប់គ្រាន់
ទស្សនគ្រប់គ្រាន់និយម [tʊəhsaʔnaʔ krup kroan niʔyum]
self-conceit