Khmer Dictionary: អង្គ

Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary

អង្គ ( ន.នាមសព្ទ, បុ. ស.បុរិសសព្ទនាម ) [អង់]
នាក់; រូប; ខ្លួន; ទ្រង់; លោក (សម្រាប់ប្រើចំពោះតែព្រះពុទ្ធ, ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ, ព្រះពុទ្ធរូប, ព្រះអរហន្ត, ក្សត្រិយ៍, ទេវតាស័ក្តិធំ, បព្វជិតថ្នាក់ខ្ពស់,...) : ព្រះពុទ្ធគ្រប់ព្រះអង្គ,... ក្សត្រិយ៍ពីរព្រះអង្គ; មហាថេរច្រើនអង្គ (ប្រើពាក្យ រូប ក៏បាន); លុះព្រះអង្គទ្រង់ជ្រាបហេតុនោះហើយ... ។ល។ (មើលក្នុងពាក្យ រូប ផង) ។ សម្រាប់ហៅព្រះរាជបុត្រ, ព្រះរាជនត្តាថា ព្រះអង្គម្ចាស់, អ្នកអង្គម្ចាស់ ។ សម្រាប់ហៅជនដែលជាប់វង្សក្សត្រិយ៍ឆ្ងាយមកហើយថា ព្រះអង្គ, ព្រះវង្ស ។
- ព្រះអង្គលោក ខ្លួនលោក ។
- ព្រះអង្គឯង ខ្លួនឯង ។
- ល្អអស់អង្គ ល្អអស់ទាំងខ្លួន, មានរូបល្អឥតខ្ចោះត្រង់ណា ។ល។ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) អង្គ ១ ន. ផង) ។
អង្គ ( ន.នាមសព្ទ ) [អង់] ( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
អវយវៈ, រូប, តួរូប, កាយ, រាងកាយ, ខ្លួន, ខ្លួនប្រាណ; ភាគ; ចំណែកនៃរាងកាយ; ប្រភេទ; សេចក្ដីដែលចែកឲ្យឃើញចំនួន; រូបសេចក្ដី; លក្ខណៈ; ហេតុ, ការណ៍, ដើមហេតុ ។
- អង្គកាយ រូបកាយ, រូបអង្គ, ខ្លួនប្រាណ, តួខ្លួន ។
- អង្គការ បែបផែន, របៀបរៀបចំកិច្ចការដែលរដ្ឋឬក្រុមរាជការណាមួយបង្កើតឡើងដើម្បីប្រព្រឹត្តទៅកាន់សេចក្ដីចម្រើន; ទីកន្លែងចាត់ការធំៗ : អង្គការនយោបាយ, អង្គការរបស់រដ្ឋ ។
- អង្គការសហប្រជាជាតិ អង្គការរបស់ប្រជាជាតិរួមគ្នា, អង្គការអន្តរជាតិ ឬជាតិនានាដែលស្ម័គ្រចិត្តប្រតិបត្តិតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិ ដើម្បីរក្សាការពារនូវសន្តិភាពនៃពិភពលោក ។
- អង្គកំណើត អវយវៈសម្រាប់បង្កើតកូន (អង្គជាត) ។
- អង្គជៈ (អង់-គៈជៈ) បុត្រ (កូនប្រុស) ។
- អង្គជា (អង់-គៈ--) បុត្រី (កូនស្រី) ។
- អង្គជាត (អង់-គៈ--) លិង្គ, យោនី (ខ្មាសបុរសឬស្ត្រី) ។
- អង្គណ ឬ - អង្គណៈ (អង់-គន់ ឬ--គៈនៈ) ទីលាន; ទីទួល; ទីលានឬទីវាលសម្រាប់លេងល្បែង, ទីលានកីឡា ។ ព. ប្រ. កិលេស, មន្ទិលឬគ្រឿងសៅហ្មងចិត្ត ។
- អង្គទូត (អង្គ-ទូត) អង្គការផ្នែកខាងទូត, មុខក្រសួងទូតព្រមទាំងបុគ្គលិកនៃស្ថានទូតផង ។
- អង្គបញ្ញត្តិ (អង់-ប័ញ-ញ៉ាត់) បញ្ញត្តិដោយមានហេតុជាគ្រឿងកំណត់; ហេតុឬលក្ខណៈដែលលើកឡើងជាគ្រឿងកំណត់បាន ។
- អង្គបទ (អង់-គៈបត់) មេរៀនដែលប្រែពីភាសាខ្លួនទៅជាភាសាដទៃ (ព. វ.) ។
- អង្គបរាមាស (អង់-គៈប៉ៈរ៉ាម៉ាស) ការស្ទាបអង្អែលខ្លួនប្រាណ ។
- អង្គបរិច្ចាគ (អង់-គៈប៉-រ៉ិច-ចាក) ការលះបង់ខ្លួនឲ្យទានទៅស្មូម ។
- អង្គប្បច្ចង្គ ឬ - អង្គប្បច្ចង្គា (អង់-គ័ប-បុ័ច-ច័ង ឬ--បុ័ច-ច័ង-គា; បា. < អង្គ + បតិ-អង្គ, បតិ > បច្ច; សំ. អង្គប្រត្យង្គ ឬ អង្គប្រត្យាង្គ < អង្គ + ប្រតិ-អង្គ, ប្រតិ> ប្រត្យ) អវយវៈតូចនិងធំ, ប៉ែកឬភាគតូចធំនៃរាងកាយ ។
- អង្គប្បហារ ឬ - --ប្រហារ (អង់-គ័ប-ប៉ៈហា ឬ --ប្រៈ--) ការប្រហាររូបកាយ (មានវាយ, កាប់ជាដើម) ។
- អង្គពិកល ឬ - --វិកល (អង់-គៈពិ ឬ --វិ-កល់) វិកលអវយវៈ (មានឆែបមាត់, ខ្វាក់ភ្នែកជាដើម) ។
- អង្គពិការ ឬ - --វិការ (អង់-គៈ--) ពិការអវយវៈ (មានបាក់ដៃ, បាក់ជើងជាដើម) ។
- អង្គភាព (អង់-គៈភាប) ភាពរូបកាយ ។
- អង្គភេទ (អង់-គៈភេត) ដំណើរផ្សេងរូបកាយគ្នា, ដំណើរមានរូបកាយខុសគ្នា, ការបែកឬបាក់អវយវៈ ។
- អង្គមង្គានុសារី (អង់-គៈម័ង-គា-នុសារ៉ី; បា. < អង្គ + ម- អាគម + អង្គ + អនុ-សារី) ខ្យល់ដែលបក់ទួទៅតាមអវយវៈតូចធំ ឲ្យកម្រើកកាយកម្រើកវាចាបាន (ហៅ អង្គានុសារី ក៏បាន < អង្គ + អនុសារី) ។
- អង្គមន្រ្តី (អង់-គៈ ឬ អង់-មន់-ត្រី) មន្រ្តីថ្នាក់ខ្ពស់ជាអ្នកប្រឹក្សាការផែនដីជាមួយនឹងព្រះរាជា ។
- អង្គមន្រ្តីសភា សភានៃពួកអង្គមន្រ្តី ។
- អង្គរក្ខ ឬ - --រក្ស (អង់-គៈរ័ក, បុរាណច្រើនថា អង់-គ្រ័ក) ទាហានរក្សាអង្គព្រះរាជា (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ពល ២ ន. និង រាជង្គរក្ខ ក្នុងពាក្យ រាជ ផង) ។
- អង្គវិក្ខេប ឬ
- --វិក្ខេបន៍ (អង់-គៈវិក-ខែប) ដំណើរឬលំនាំងាកបែរ, កម្រើក, លើកដាក់នៃអវយវៈ (មានវាសដៃ, លើកជើងជាដើម) ។
- អង្គវិជ្ជា ឬ
- --វិទ្យា (អង់-គៈ--) វិជ្ជាទាយលក្ខណៈរូបកាយ ។
- អង្គសន្ធិ (អង់-គៈសន់-ធិ) តំណឬសន្លាក់នៃអវយវៈ ។
- អង្គសមនិធិ (អង់-គៈសៈម៉ៈនិ-ធិ) កំណប់ទ្រព្យស្មើដោយខ្លួនប្រាណ គឺចំណេះវិជ្ជាដែលបានរៀនចេះចាំហើយជាប់នៅនឹងប្រាណជានិច្ច : វិជ្ជាគ្រប់យ៉ាងជាអង្គសមនិធិ ។
- អង្គសម្ផស្ស (អង់-គៈសំ-ផស់) ការប៉ៈ, ទង្គុក, ទង្គិចត្រូវរាងកាយគ្នា ។
- អង្គសីល (អង់-សិល) ប្រភេទប្រាប់ដំណើរដាច់ឬជាប់សីល (ដូចយ៉ាង បាណាតិបាត មានអង្គ៥គឺ ១-សត្វមានជីវិត; ២-ដឹងថាសត្វមានជីវិត; ៣-គិតនឹងសម្លាប់; ៤-តាំងព្យាយាមនឹងសម្លាប់; ៥-សត្វស្លាប់ដោយព្យាយាមនោះ) ។ល។
- អង្គាវយវៈ (អង់-គា-វៈយៈវៈ; សំ. បា. អង្គ + អវយវ) អវយវៈទាំងអស់នៃរាងកាយ (ប្រើជា អង្គាព្យព ក៏បាន, អ. ថ. អង់-គា-ព្យប់; កា្លយមកពី អង្គ + អវយវ, ផ្លាស់ វ ទាំងពីរតួជា ព, ព ខាងដើមផ្សំនឹង យ ជា ព្យ) ។ល។
អង្គ ( ន.នាមសព្ទ ) [អង់]
អង្គជាតព្រះឥសូរឬសិវលិង្គ ។ ខ្មែរសម័យបុរាណហៅថ្មដែលធ្វើជារូបសិវលិង្គថា អង្គ (ហៅកាត់ខ្លីមកពីពាក្យ អង្គជាត), ហៅថ្មរូបឧមាយោនី (និមិត្តនាងឧមា) ថា បំពង់ខ្ចី; ទឹកដែលស្រោចលើថ្មទាំងពីរប្រភេទនោះ (សូមពរស្រីសួស្ដី...) ហៅថា ទឹកអង្គបំពង់ខ្ចី ។ ក្នុងសម័យដែលខ្មែរកំពុងកាន់សាសនាព្រាហ្មណ៍ពេញទី, ឥស្សរជននិងប្រជាជន ច្រើនជីកស្រះសាងអង្គទុកជាទីគោរពក្នុងទីប្រជុំជនមួយៗ សឹងនៅមានរូបនិងឈ្មោះជាប់មកដល់សព្វថ្ងៃនេះច្រើនអន្លើ ដូចយ៉ាង អង្គតាសោម, អង្គតារាជ, អង្គស្នួល ជាដើម (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) អង្គ ១ ន. ផង) ។
អង្គ--
(មើលក្នុងពាក្យ អង្គ ១ ន.) ។
អង្គញ់ ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះវល្លិមួយប្រភេទ ដើមធំរឹង ផ្លែធំវែងៗក្នុងផ្លែមួយៗមានគ្រាប់ច្រើន គ្រាប់ធំៗរាងមូលសំប៉ែត កាលណាទុំមានសាច់រឹង, សម្រាប់យកមកលេងល្បែងមួយប្រភេទ ហៅថា ល្បែងអង្គញ់ ។ ឆ្អឹងមានសណ្ឋានដូចគ្រាប់អង្គញ់ នៅត្រង់ក្បាលជង្គង់ : អង្គញ់ជង្គង់ ។
អង្គញ់ស្វា ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះឈឺធំមួយប្រភេទ, ស្លឹកធំៗស្រួចខាងដើមនិងខាងចុងបន្តិច បណ្តោយនិងទទឹងស្លឹក ២០ សង់ទីម៉ែត្រ, ផ្លែពាំគ្រាប់ជាសង្កាត់ជាប់គ្នា ផ្លែមួយៗពីរគ្រាប់ក៏មានបីគ្រាប់ក៏មាន, មានគ្រាប់មូលៗទំហំ ៣ សង់ទីម៉ែត្រ, គ្រាប់ទុំមានទ្រង់ទ្រាយនិងសម្បុរក្រហមក្រមៅរលោង ដូចគ្រាប់អង្គញ់សុទ្ធសាធ គ្រាន់តែតូចជាងគ្រាប់អង្គញ់ប៉ុណ្ណោះ, ប៉ុន្តែបើទុកឲ្យយូរទៅមានស្វិតខ្លះ, អង្គញ់ស្វានេះច្រើនដុះក្នុងព្រៃភ្នំនិងព្រៃស្រោង, ដុះបែកជាគុម្ពក៏មាន, ជាឈើមានប្រយោជន៍ប្រើការរាយរងបាន, ប្រើជាឧសក៏បានការណាស់, ផ្លែទុំជ្រុះក្រាប់នៅរនោចខែកក្តិកនិងខ្នើតខែមិគសិរ : អង្គញ់ស្វាមានដុះច្រើនណាស់នៅក្រុងព្រះសីហនុ ។
អង្គទ ( ន.នាមសព្ទ ) [អង់-គត់] or អង្គត់
ឈ្មោះវល្លិមួយប្រភេទ សម្រាប់ប្រើការជាថ្នាំស្ងោរផឹករម្ងាប់ពិសពុលចំណីអាហារផ្សេងៗ : វល្លិអង្គត់ច្រើនមានសម្បូណ៌ក្នុងខែត្រកំពត (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) អង្គទ ២ ន. ផង) ។
អង្គទ ( ន.នាមសព្ទ ) [អង់-គត់] ( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
គ្រឿងប្រដាប់ដើមដៃ, កងកន់ ។ (សំ. អង្គទ (អង់-គត់) ឈ្មោះពានរមួយជាកូននៃពាលីនិងនាងមន្ទោទរី, ជាសេនាព្រះរាម ក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍) ។ ព. ប្រ. ខ្មែរហៅស្វាមួយប្រភេទ មាឌធំ ឥតកន្ទុយ ថា ស្វាអង្គទ (ហៅប្រៀបដោយពានរឈ្មោះ អង្គទ ក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍) ។ ហៅវល្លិមួយប្រភេទថា វល្លិអង្គទ ប៉ុន្តែច្រើនសរសេរ អង្គត់ ជាង (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) នេះ) ។
អង្គនា ( ន.នាមសព្ទ ) [អង់-គៈ--] ( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
ស្ត្រី, នាង (ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ) : ពួកនាងកញ្ញា ជាអង្គនា កំពុងពេញរៀន ខំប្រឹងសង្វាត មិនខ្ជិលអៀនប្រៀន មានចិត្តជាប់ញៀន ឆ្ពោះការសិក្សា ។ គំនិតមារយាទ ពុំដែលឃ្លៀងឃ្លាត ខុសចាកក្រឹត្យា ជាស្រីចុះបែប សណ្តាប់ចរិយា ពេញជាកញ្ញា ត្រឹមត្រូវគួររាប់ ។
អង្គប់ ( កិ.កិរិយាសព្ទ )
ទំពាចំណីអាហាររឹងឬស្វិតគប់ៗញំៗព្រោះគ្មានធ្មេញ : អង្គប់អំបុក ។

1 2 3 4 5 Next >>

Headley's Khmer-English Dictionary

អង្គ ( n ) [ʔɑŋ] - detail »
body; torso, trunk; corpse
អង្គ ( n ) [ʔɑŋ] - detail »
build, figure; appearance; form, shape
អង្គ ( n ) [ʔɑŋ] - detail »
quality, virtue
អង្គ ( n ) [ʔɑŋ] - detail »
(main) reason, (basic) cause; base, basis, grounds
អង្គ ( n ) [ʔɑŋ] - detail »
quantity, amount, number
អង្គ ( n ) [ʔɑŋ] - detail »
sort, kind, type, variety
អង្គ ( n ) [ʔɑŋ] - detail »
group, organization, institution, establishment; corps (military or diplomatic)
អង្គ ( clf ) [ʔɑŋ] - detail »
for royalty, clergy, statues of the Buddha, deities, and letters of the alphabet
Eg. ព្រះពុទ្ឋរូប ៥ អង្គ: five statues of the Buddha
អង្គ ( n ) [ʔɑŋ] - detail »
Shivalinga (Indian cult object representing the phallus of Shiva)
អង្គញ់ ( n ) [ʔɑŋkʊəɲ] - detail »
kind of vine (Entada phaseoloides) from which pods containing large black or maroon seeds are obtained (these seeds are used in playing a popular children's game called ល្បែងអង្គញ់ )

Next >>